با فرارسیدن دهه صنعت و معدن و گرامیداشت فعالان حوزه صنعت و معدن "گسترش تولید و تجارت" به منظور شناساندن بیشتر فعالیت های حوزه زمین شناسی و اکتشافات معدنی ضمن گفتگویی با مهندس مسلم امانی، سرپرست اداره کل زمین شناسی و اکتشافات معدنی کاسپین باختری (گیلان) با تازه ترین اقدامات و برنامه های این مرکز علمی- تحقیقاتی آشنا شدیم.

وی در آغاز این گفتگو با بیان اهمیت علوم زمین به عنوان علم پایه در حوزه فعالیت های معدنی و نقش این حوزه از تولید در ارتقاء سطح اقتصادی کشور، بر سختی ها و مخاطرات سرمایه گذاری در این مبحث تاکید کرد و گفت: اطلاعات زمین شناسی از جمله نیازهای یک فعالیت معدنی است و از آنجا که وظیفه اصلی جمع آوری و تولید اطلاعات بر عهده دولت هاست، چگونگی افشای آن، به صورتی که در زمان مناسب و با فرمتی کارا در اختیار فعالان معدنی قرار گیرد، اهمیت فراوانی دارد.

از بررسی‌های زمین‌شناسی و معدنی تا برنامه‌ریزی، جمع‌آوری نتایج فعالیت‌های زمین‌شناسی و تهیه نقشه‌های زمین‌شناسی

سرپرست اداره کل زمین شناسی و اکتشافات معدنی کاسپین باختری (گیلان) افزود: هر قدر دانسته های سرمایه گذار و فعالان عرصه زمین شناسی و معدن از زمین و تمام اجزای آن دقیق تر باشد، احتمال موفقیت آنها در این فرآیند نسبتا پیچیده، افزایش می یابد. به عنوان مثال می توان به اطلاعات پایه زمین شناسی اشاره کرد زیرا اهمیت این دانش زمانی مشخص می شود که بدانیم تمام گام هایی که پس از این، مهندس معدن در هر مرحله از معدنکاری (اکتشاف، استخراج و حتی فرآوری) بر خواهد داشت بر مبنای این اطلاعات اولیه است.

مسلم امانی افزود: از آنجایی که احتمال درآمد حاصل از معادن با هزینه های انجام شده ابتدایی نشان دهنده ریسک بالای ورود به محدوده اطلاعات پایه زمین شناسی است از این رو در بسیاری از کشورهای مطرح معدنی جهان، دولت ها با قبول کردن این ریسک، وظیفه جمع آوری، تولید و انتشار این اطلاعات را بر عهده گرفته اند.

وی تصریح کرد: بر همین اساس، در کشور ما نیز سازمان زمین شناسی و نقشه برداری معدنی کشور در سال 1341 با کمک سازمان ملل تاسیس شد و وظیفه اصلی این سازمان بر انجام بررسی‌های زمین‌شناسی و معدنی، برنامه‌ریزی و جمع‌آوری نتایج فعالیت‌های زمین‌شناسی و تهیه نقشه‌های زمین‌شناسی ایران بنیان گذاشته شد و در حال حاضر به همت این سازمان تمام نقشه های زمین شناسی به عنوان مهم ترین اطلاعات مورد نیاز برای اکتشاف مواد معدنی و نیز نقشه های مقیاس کوچک که در برگیرنده وسعت بالا و دقت پایین یعنی در مقیاس های 1:250،000 و 1:100،000 است؛ تهیه شده و اکنون در حال تهیه نقشه های دارای مقیاس بزرگ (1:50،000) است.

وی خاطر نشان کرد: با توجه به اهمیت این بخش در پایه و بنیان سرمایه گذاری های معدنی، بهبود فرآیند انتشار اطلاعات پایه زمین، از جمله اولویت های سازمان زمین شناسی می باشد چون این موضوع هم هزینه های فعالیت های معدنی، که اکنون درگیر رکودی بی سابقه است، را کاهش می دهد و از طرفی با کاهش امکان رانت جویی، اطمینان عمومی را به دولت و دستگاه های وابسته افزایش می دهد.

انجام  مطالعات زمین‌شناسی استان گیلان و ارزیابی اکتشافی منابع معدنی به غیر از  هیدروکربورها

مهندس مسلم امانی در این گفتگو با بیان اینکه اداره کل زمین شناسی و اکتشافات معدنی کاسپین باختری یک دستگاه دولتی علمی و تحقیقاتی در علوم طبیعی است تصریح کرد: فراهم نمودن زمینه ها و زیرساخت های لازم برای رشد فعالیت های دانایی محور و توسعه پایدار استان از طریق شناسایی محیط های زمین شناسی، شناخت منابع و کشف ذخایر مواد معدنی، شناسایی فرآیندهای پدید آورنده، کنترل کننده مخاطرات زمین شناختی و گسترش پایگاه داده های علوم زمین از مهم ترین اهداف این مرکز است و این اداره در حال حاضر مسئول مطالعات زمین‌شناسی استان گیلان و ارزیابی اکتشافی منابع معدنی به غیر از  هیدروکربورها می‌باشد.

وی افزود: این مرکز با تصویب چارت سازمانی از سال 1393 به عنوان اداره کل زمین شناسی و اکتشافات معدنی استان گیلان در 4 بخش زمین شناسی و مخاطرات زمین شناختی، اکتشاف معدنی، ارتباطات و اطلاع رسانی و آزمایشگاه، فعالیت خود را آغاز کرد و هم اکنون اداره کل زمین شناسی و اکتشافات معدنی در گیلان با 12 نفر پرسنل با بهره گیری از کارشناسان مجرب و امکانات آزمایشگاهی توانایی اجرای پروژه های تحقیقاتی و اکتشافی با کیفیت بالا را داراست.

تهیه نقشه های مخاطرات  زمین از جمله؛ موقعیت گسل های فعال و مناطق مستعد زمین لغزش

سرپرست اداره کل زمین شناسی و اکتشافات معدنی کاسپین باختری (گیلان) در ادامه این گفتگو تصریح کرد: سازمان زمین شناسی در راستای وظایف سازمانی خود، تهیه نقشه های زمین شناسی کاربردی را در دستور کار دارد که این نقشه ها بحث های مرتبط با مخاطرات زمین از جمله؛ موقعیت گسل های فعال و مناطق مستعد زمین لغزش را نیز در بر می گیرد.

از طرف دیگر در گروه مخاطرات زمین شناختی و زیست محیطی این اداره کل، پروژه تهیه لرزه زمین ساخت استان در دست تهیه است که به طور یقین حمایت های مادی و معنوی مسئولین و ارگان های استانی مرتبط با مخاطرات و مبحث زمین لرزه، می تواند به انجام هر چه بهتر این پروژه و به تبع آن دید وسیع تر به پهنه بندی لرزه خیزی کل استان که از ضروریات استان می باشد، بیانجامد.

پی جویی پتانسیل های معدنی گیلان با استفاده از فن آوری های نوین

امانی با اشاره به اهمیت پایش و اکتشاف ذخایر معدنی در گیلان گفت: عملیات پایش و اکتشافات ذخایر معدنی از سال 99 در استان آغاز شد و هم اکنون در سال جاری با جدیت دنبال می شود.

وی تصریح کرد: پی جویی پتانسیل های معدنی توسط کارشناسان خبره سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور با استفاده از فن آوری های نوین در حال انجام است از سویی سازمان زمین شناسی در قالب تفاهم نامه با دانشگاه های داخلی و بین المللی و شرکت های مرتبط با معدن برای ایجاد تعادل و تناسب در بخش تامین مواد اولیه برای انواع تولیدات به ویژه تولیدات معدنی در کشور و استان نیز همکاری های گسترده ای دارد.

معرفی معدن متروک "سنگرود" به عنوان ژئوسایت استان گیلان

وی در ادامه با اشاره به لزوم بهره مندی از ژئوسایت های معدنی به ویژه معادن متروک برای ایجاد اشتغال و درآمدزایی در استان تصریح کرد:  در این راستا اداره کل زمین شناسی و اکتشافات معدنی کاسپین باختری (گیلان)، تحت پروژه ای با عنوان "شناسایی و ارزیابی پتانسیل ژئوتوریسم در محدوده معادن متروک استان گیلان" اقدام به بررسی ظرفیت های زمین گردشگری معادن استان  کرده است که پس از بررسی های انجام شده از سایت های معدنی برای هر یک از معادن یک کارت شناسایی تنظیم و ارزیابی پرالونگ صورت گرفت و در نهایت معدن متروک سنگرود به عنوان ژئوسایت استان معرفی شد.

 حمایت سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی از پروژه های دانشجویی و رساله های دکتری در شاخه های مختلف علوم زمین

امانی در ادامه از حمایت سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور و به تبع آن اداره کل زمین شناسی گیلان، از پروژه های دانشجویی در قالب پایان نامه های کارشناسی ارشد و رساله دکتری در شاخه های مختلف علوم زمین خبر داد و افزود: مباحث مختلف علوم زمین شامل ژئوشیمی رسوبی و آلاینده های زیست محیطی، مخاطرات زمین شناختی (زمین لغزش، زمین لرزه ..)، ژئومورفولوژی، زمین شناسی پزشکی و زیست محیطی، رسوب شناسی و اکتشافات معدنی مورد حمایت این سازمان قرار می گیرند.